Ραμσής

Όνομα 11 και κατ’ άλλους 13 Αιγύπτιων φαραώ της 19ης και 20ής δυναστείας. Οι σπουδαιότεροι είναι: 1. Ρ. A’ (περίπου 1318-1317 π.Χ.). Ιδρυτής της 19ης δυναστείας. 2. Ρ. B’ (περίπου 1298-1232 π.Χ.). Γιος του Σέτι A’, υπήρξε ο πρώτος μεγάλος ηγεμόνας που έφερε το όνομα αυτό: η φήμη του επεσκίασε στην αρχαιότητα ακόμα και τη φήμη του πατέρα του. Ύστερα από δεκαετίες σκληρού και αμφίρροπου αγώνα, ο Ρ. πέτυχε να συνάψει με τους Χετταίους συνθήκη ειρήνης που αναγνώριζε την απόλυτη ισότητα μεταξύ των δύο κρατών και πρόβλεπε την παροχή αμοιβαίας βοήθειας σε περίπτωση επίθεσης από το εξωτερικό. Ακολούθησαν σχεδόν 50 χρόνια ειρήνης, κατά τα οποία ο Ρ. κατόρθωσε να οδηγήσει την Αίγυπτο στη μεγαλύτερη οικονομική ευημερία, που ευνόησε την ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών και επέτρεψε την πραγματοποίηση αρχιτεκτονικών έργων εκπληκτικών διαστάσεων: πρώτο ανάμεσά τους, η μεγαλοπρεπής υπόστυλη αίθουσα του ναού του Άμμωνα, στο Κάρνακ. Στη θηβαϊκή πεδιάδα επίσης κατασκεύασε ο Ρ. το Ραμσείον. Στο Αμπού Σιμμπέλ της Νουβίας είχε διατάξει την κατασκευή μέσα σε βράχο μεγαλόπρεπου ναού, όπως εκείνου του Κάρνακ. 3. Ρ. Γ’ (περίπου 1197 – 1165 π.Χ.), δεύτερος ηγεμόνας της 20ής δυναστείας και τελευταίος μεγάλος φαραώ της Αιγύπτου. Υποστήριξε μια σειρά μεγάλων εκστρατειών κατά των Λιβύων –που υπέστησαν πανωλεθρία και οι επιζήσαντες ενσωματώθηκαν στον αιγυπτιακό στρατό– και κατά των «λαών της θάλασσας», ινδοευρωπαϊκών λαών που είχαν εμφανιστεί ξαφνικά στις ακτές της ανατολικής Μεσογείου, καταστρέφοντας τη χεττιτική αυτοκρατορία και καταλαμβάνοντας την Κύπρο· ηττήθηκαν όμως με τη σειρά τους κι αυτοί από τους Αιγυπτίους με τους οποίους, ύστερα από πολυάριθμες αλλά όχι αποφασιστικές συγκρούσεις, συνήψαν την τελευταία σφοδρότατη μάχη, ακριβώς την εποχή του Ραμσή Γ’. Στα αρχιτεκτονικά έργα ο Ραμσής Γ’ υπήρξε εφάμιλλος του Ραμσή B’, αλλά δεν μπόρεσε ή δεν θέλησε να μιμηθεί αυτόν τον τελευταίο στις εκπληκτικές διαστάσεις των ανεγερθέντων κτιρίων. Η περίοδος της βασιλείας του Ραμσή Γ’ υπήρξε περίοδος ευημερίας· παρ’ όλα αυτά εμφανίζονται ήδη εδώ κι εκεί τα πρώτα συμπτώματα εξασθένησης της δύναμης των φαραώ και της παρακμής, στην oποία περιήλθε η Αίγυπτος επί των διαδόχων του, από τον Ραμσή Δ’ –γιο του προηγούμενου– μέχρι τον Ραμσή IA’, μετά τον θάνατο του οποίου (περίπου 1085 π.Χ.) διασπάστηκε η ενότητα του κράτους. Ραμσείο(ν). Νεκρικός ναός του Ρ.B’, αφιερωμένος στον Άμμωνα. Βρίσκεται στη δυτική όχθη του Νείλου, στο σημερινό Λούξορ. Το όνομα του ναού είναι παραφθορά του φαραωνικού Ουσέρ-μαρε, παρωνύμιο του Ρ. του B’. Στον ναό υπάρχουν γλυπτά που εικονίζουν μάχες με τους Χετταίους. Υπάρχει επίσης κολοσσός, του Ρ. του B’, με κατεστραμμένο πρόσωπο αλλά άθικτα τα μέλη του. Το ύψος του, όταν ήταν ακέραιος, έφτανε τα 17.50 μ. και το βάρος του τους 2.000 στατήρες. Ο ναός αυτός είναι ένας από τους περισσότερο αξιεπίσκεπτους της περιοχής. Τοιχογραφία που εικονίζει το φαραώ Ραμσή το B’. Ο Ραμσής Β’ στο θρόνο· γλυπτό από μαύρο βασάλτη (περίπου του 1290 π.Χ.). Προέρχεται από το Καρνάκ (Τουρίνο, Αιγυπτιακό Μουσείο). Τμήμα του Ραμσείου στην περιοχή του Λούξορ. Το Ραμσείο είναι ένας από τους λίγους αρχαίους αιγυπτιακούς ναούς που έχει μάλλον ερειπωθεί. Γενική άποψη του ναού του Ραμσή Β’ στο Αμπού Σιμπέλ, νότια του Καΐρου (φωτ. ΑΠΕ). Κολοσσιαίο άγαλμα από γρανίτη του Ραμσή Β’ στο Κάιρο (φωτ. ΑΠΕ).